Farklı coğrafyalarda çeşitli geleneklerin, seremonilerin bir parçası olan kahve; yüzyıllardır sadece bir içecek olarak değil, bir alışkanlık olarak sosyal hayatımızda yer alıyor. Uzun zaman önce Etiyopya’da bir keçi çobanı olan Khaldi’nin keşfettiği söylenen kahve bitkisi; bundan yıllar sonra kavurma gibi işlemler de uygulanarak ilk kez Güney Arabistan’da içecek formuna kavuşmuş. Daha sonrasında dünyaya yayılan kahve, farklı hazırlama teknikleri de geliştirilerek bugünkü halini almış.
“Bi’ kahve içelim mi?” ile başlayan sohbetlerin ardında aslında büyük bir kültür olduğunun günlük hayatta farkına varmasak da, kahve yüzyıllardır birikmiş geleneklerin ve bazı toplumlarda ritüellerin başrolünde yer alıyor. Yıllar önce kahvenin Türk topraklarına gelişi ve sonrasında zaman içerisinde Türk kahvesi olarak anılmaya başlanması da bunun önemli bir örneği. Kanuni Sultan Süleyman döneminde bu topraklara gelen kahve, kısa zamanda popülerleşerek kültürümüzde yer edinmiş. Bu durum, kahvenin Avrupa’da da yayılmasında önemli rol oynamış. Kahvenin gittikçe toplumda yaygınlaşması ile çarşılarda kahvehaneler açılmış ve sohbetlerin vazgeçilmez eşlikçisi kahve olmaya başlamış.
Avrupa’da ise kahve, öncelikle sanatçıların ağırlıkta olduğu bir kitlede yayılmaya başlamış ve sonrasında halk tarafından ilgi görmüş. Kahve üzerine farklı besteler, edebi eserler yazılmış ve böylece Avrupa’daki kahve kültürü oluşmuş. Daha sonra ülkelerin farklı damak zevklerine göre farklı kahve çeşitleri de ortaya çıkmış. Örneğin İtalyanlar güne sert bir kahve ile başlamayı severken Avusturya, Fransa, Hollanda gibi ülkelerde sütle yapılmış kahveler daha çok tüketiliyor. İsveç’te ise kahve, ülkeye özgü bir peynir ile beraber içiliyor.
Kısacası geçmişten günümüze kahve kültürü, toplumların damak zevklerine ve ülkelere has tatlara göre şekillenmiş. Eski yıllardaki Baharat ve İpek Yolu gibi ticareti yönlendiren lokasyonların yerini, Etiyopya’dan başlayıp dünyaya yayılan bir kahve yolu almış. Günümüzde kahvenin petrolden sonra en büyük ticaret ürünü olması da bunun en büyük kanıtı.
Kahve kültürü her ne kadar geleneklerin bir parçası olmaya devam etse de globalleşen dünyadan üzerine düşen payı alarak zincir kafelerin ve üçüncü nesil kahve dükkanlarının odak noktası haline geldi. Şirketlerin pazarlama çalışmaları kapsamında sezonluk farklı tatların satışa sunulması ve tatlı, kremalı kahvelerin daha çok tüketilmesiyle beraber, yüzyıllar önce keşfedilen kahve çekirdekleri günümüzde oldukça farklı biçimlerde servis ediliyor. Buna ek olarak hızlı tüketimin yaygınlaşması, hayatların yoğunlaşmasıyla insanlar pratik olana yönelmeyi bir refleks haline getirdi. Bu bağlamda da takeaway kahveler her sabah vazgeçilmezimiz oldu.
Öte yandan kahvenin içerisindeki uyarıcı madde olan kafeinin uzun saatler boyunca insanlara enerji verdiği bilinen bir gerçek. Mesai saatlerinin geçmişe göre uzaması, nüfusun artması gibi farklı sebeplerden dolayı da kahve tüketiminde bir artış meydana geldi. Böylece yıllar önce tüccarlar tarafından çuvallarla ülke ülke dolaşarak ticareti yapılan kahve, günümüzde de ekonomik olarak önemini korumaya devam ediyor. Yıllar içerisinde farklı biçimlerde servis edilmeye başlanan kahve, her toplumda farklı bir geleneğe bürünüyor ve bu birikimden beslenerek oldukça zengin bir kültürü oluşturuyor.
