Son günlerde hızla artmakta olan dolar kuru, 20 Aralık Pazartesi günü tarihi rekorunu kırarak 18,40 seviyelerini test etti. Ardından Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın kabine toplantısı öncesi verdiği haber sonrası sert bir şekilde düşmeye başladı, aynı gün içinde 12 seviyelerine kadar inen kur; ilerleyen günlerde 10,20 seviyelerine kadar geriledi. Peki neydi bu sert düşüşün sebebi?
Ekonomistlerin bu konuda temel olarak iki görüşü var. Birinci görüş Merkez Bankasının arka kapıdan döviz satmasıdır. Merkez Bankası’nın kamu bankaları aracığıyla döviz satmasına arka kapıdan döviz satmak denir. Bunu gösteren birçok emare vardır fakat bugün ki konumuz bu değil. Bugün ikinci görüş üzerinde yoğunlaşıyoruz. Yani Kur Korumalı TL Mevduat Hesabı. Bu ilk kez denenen bir uygulama değil, gerek ülkemizde gerekse diğer ülkelerde benzerlerine rastlamak mümkün. Temelde hızlı artan kurla mücadele için kullanılan bu mevduat türü genellikle çözüm olmuyor. Çünkü kronik sorunlarla mücadele etmiyor, kısa süreli bir nefes aldırıyor. Peki nedir bu kur korumalı mevduat ? Bu uygulamaya tüm bankalar katılabiliyor. Tüm vatandaşlar bu mevduat hesabını seçebiliyor. 3,6,9,12 aylık mevduat süreli 4 farklı opsiyondan oluşuyor. En düşük faiz oranı Merkez Bankasının belirlediği politika faizi uygulanıyor. Vade sonunda güncel kur eğer vade başlangıcındaki kurdan yüksekse aradaki kur farkı hesabınıza Türk lirası olarak yansıtılıyor. Eğer paranızı vadeniz dolmadan çekmek isterseniz o gün ki kur üzerinden hesaplanıyor ve size yansıtılıyor. Örneğin sizin vadeye girdiğiniz gün ki dolar kuru 10 TL olsun ve dolar 8 TL olunca siz vadenizi bozmak istediniz bu durumda yüzde 20 zarar etmiş olacaksınız. Çünkü bakiyeniz 8 TL’lik kur üzerinden hesaplanacak. Gayet tabi vadeyi bozduğunuz için faizden de vazgeçmiş olacaksınız. Geçerli olan kur ise Merkez Bankasının her gün 11.00 da açıkladığı kur üzerinden hesaplanıyor. Dolayısıyla sistem klasik vadeli mevduat hesaplarına göre oldukça fazla risk içeriyor çünkü vadeli hesapların aksine ana paranızın bir kısmını kaybetme olasılığınız var. Bu yüzden yatırım yapılırken birkaç kez üstünde düşünülmesi gereken bir sistem.
Bu sistem anlık kur artışlarında Hazine üzerine de bir hayli fazla yük bindirecek bir mevduat türü. Çünkü mevduat hesapları Hazine garantili açılıyor. Bu yüzden oluşacak zarar bizlerin yani sıradan vatandaşın cebinden çıkacak. Umarız ki yetkili merciler günlük çözümler yerine daha kalıcı ve yapısal reformlar yapar. Bu sorunlardan da bir an önce kurtuluruz.
