Yüzyıllardır insanların severek tükettiği bir besin olan çikolata; geçmişte içecek olarak tüketilmiş, son 200 yılda olan gelişmelerle bugünkü formunu almıştır. Antik insanlar, kakao bitkisinin olağanüstü bir besin olduğuna ve hatta bu bitkiyi Tanrı’nın cennetten gönderdiğine inanmışlardır. Bu sebepten dolayı da kakao ağacına “Theobroma Cacao” yani “Tanrıların Yiyeceği” adını vermişlerdir.
Günümüzde de hala popülerliğini devam ettiren, bayramlarda ve özel günlerde sıklıkla tercih edilen bu besinin sağlığa etkileri de son yıllarda araştırma konusu olmaktadır. Sağlıklı yaşam ve beslenme konularında yapılan bu araştırmalar, çikolatanın sağlık üzerindeki etkilerini ortaya koymaktadır. Özellikle, çikolatanın içerdiği polifenollerin, antioksidan kapasiteleri ve diğer potansiyel faydaları üzerine odaklanan çalışmalar, çikolatanın insan sağlığına olan etkilerini anlamak için önemli bir adım olarak kabul edilebilir.
Çikolatanın ana bileşeni olan kakao, polifenoller açısından oldukça zengin bir kaynaktır. Bu polifenoller arasında kateşinler ve prosiyanidinler bulunmaktadır ki bunlar hem antioksidan özelliklere sahiptir hem de vücudumuzu serbest radikallerin zararlı etkilerinden koruyabilmektedirler. Özellikle bitkilerde doğal olarak bulunan flavonoidlerden olan epikateşin, çikolatanın kardiyovasküler sağlık üzerinde olumlu etkiler gösterdiği düşüncesini desteklemektedir. Çünkü araştırmalar, epikateşinin kan basıncını düşürebileceğini, kan damarlarını genişletebileceğini ve anti-enflamatuar etkileri olduğunu göstermektedir. Bu da çikolatanın içeriğindeki epikateşin sayesinde kalp hastalıklarının riskini azaltmaya yardımcı olabileceğini göstermektedir.
Çikolatanın sağlık üzerindeki etkilerini anlamak için yapılan araştırmalar, çikolatada bulunan teobramin maddesinin kalp atışlarını arttırmak, böbrekleri uyarmak gibi sağlık sorunlarına neden olurken, anandamid maddesinin sakinleştirici özelliği sayesinde uzun vadede ruh halini iyileştirdiği öne sürmektedir. Ayrıca, vücudun serotonin hormonu salgılayamaması durumunda çikolatanın da içerisinde bulunan feniletilaminin yardımcı olduğu düşünülmektedir.
Ancak çikolatanın sağlık üzerindeki etkilerini değerlendiren çalışmaların bazıları; özellikle mevcut ticari çikolatalarda yüksek oranda bulunan şeker ve yağın aşırı tüketimi sonucunda obezite, diş çürüğü, diyabet gibi olumsuz sonuçlara neden olabileceğini belirtmektedir. Bu nedenle, çikolata tüketiminde dengeli bir yaklaşımın önemi vurgulanmaktadır.
Sonuç olarak, çikolatanın sağlık üzerindeki etkileri hala tartışma konusu olmakla birlikte, polifenollerin ve diğer besin ögelerinin sağlık için potansiyel faydaları göz önünde bulundurulduğunda özellikle bitter çikolata ile kakaonun dengeli miktarlarda tüketilmesinin sağlık için olumlu olabileceği düşünülmektedir. Ancak bu konuda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır ve bireylerin sağlık uzmanlarına danışarak kendi beslenme alışkanlıklarını değerlendirmeleri önemlidir.
